လူကြီးများ ထိခိုက်ခြင်းနဲ့ လဲကျခြင်းဖြစ်စေနိုင်သောအကြောင်းအရာများ

လူကြီးများကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးနေသူတစ်ယောက်အနေနဲ့ မိမိစောင့်ကြည့်နေသူဟာ လဲကျခြင်း(ချော်လဲခြင်း)ဖြစ်ပေါ်တယ်ဆိုရင် နောက်တစ်ခါမဖြစ်စေဖို့အတွက် ဘာကြောင့်လဲကျရတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရင်းကို ရှာဖွေပြီးကြိုတင်ကာကွယ်မှုတွေ ပြုလုပ်ထားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့ လူကြီးများ လဲကျရခြင်း ၅ ခုမှာ ၁ ခုဟာ ပြန်လည်ကောင်းမွန်ဖို့ခက်ခဲတဲ့အရိုးထိခိုက်ခြင်း ဒါမှမဟုတ် ပြင်းထန်တဲ့ဆိုးကျိုးတွေဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ဦးခေါင်းထိခိုက်မှုတို့ ဖြစ်တတ်တာကြောင့်ပါ။ များသောအားဖြင့် လဲကျခြင်းဟာ သတိမထားမိဘဲ အာဟာရချို့တဲ့ခြင်း ဒါမှမဟုတ် လှုပ်ရှားမှုနည်းပါးခြင်းတို့ကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။  လူကြီးတွေရဲ့ အမြင်အာရုံအခြေအနေကိုလည်း အမြဲစစ်ဆေးနေဖို့လိုအပ်ပြီး  ကြွက်သားသန်မာမှုကိုအထောက်အကူပေးတဲ့ အရည်အသွေးမြင့်မားသောပရိုတိန်း၊ ကိုယ်ခံအားတိုးစေသောအာဟာရများ နဲ့ အာဟာရအစားထိုးဖြည့်စွက်စာများ(ဥပမာ-Ensure) ကိုလည်း ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်ဖို့အတွက် စားသုံးစေရမှာဖြစ်ပါတယ်။^{1, 6}

အမြင်အာရုံစစ်ဆေးမှုများကို ပုံမှန်မပြုလုပ်ခြင်း

အနည်းငယ်သော အမြင်အာရုံချို့ယွင်းခြင်းရှိနေခြင်းဟာ ချော်လဲဖို့၊လှေကားပေါ်က ပြုတ်ကျဖို့အတွက် လက်တကမ်းသာလိုတော့တယ်လို့ပြောလို့ရပါတယ်။ အသက်အရွယ်ကြီးရင့်လာသူတစ်ယောက်ရဲ့ မျက်ကြည်လွှာဟာ အလင်းရောင်ကို ငယ်ရွယ်သူများကဲ့သို့ပြတ်သားစွာမြင်နိုင်စွမ်းမရှိတော့တဲ့အတွက် အနီးအဝေးအတိမ်အနက်ကိုမြင်နိုင်စွမ်းပြဿနာများ နဲ့အလင်းရောင်နည်းပါးတဲ့နေရာများမှာအခက်အခဲများရှိတတ်ပါတယ်။ ရေတိမ်နဲ့အတွင်းတိမ်ကဲ့သို့ အမြင်အာရုံအခြေအနေများရှိနေတဲ့အခါမှာ အမြင်အာရုံချို့ယွင်းမှုကိုပိုဆိုးစေပါတယ်။ မိမိချစ်ခင်ရတဲ့လူကြီးများကို ပုံမှန်အမြင်အာရုံစစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်ဖို့(အနည်းဆုံးတစ်နှစ်တစ်ခါ)နဲ့ မျက်မှန်ကိုလည်းပုံမှန်အသစ်လဲဖို့ အားပေးပါ။ အိမ်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်ချေရှိတဲ့အရာများကိုလေ့လာဆန်းစစ်ပါ။ ကော်ဇောများကိုဖယ်ရှားခြင်း၊ဗီဒိုများကိုနေရာရွေ့ခြင်း နဲ့ လူကြီးများအိမ်တွင်းမှာ အန္တရာယ်ကင်းစွာသွားလာနိုင်ဖို့ လက်ကိုင်တန်းများတပ်ခြင်းတို့ကိုပြုလုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။^{1, 2, 4}

ဆေးဝါးများအလွန်အကျွံအသုံးပြုခြင်း

ဆေးဝါးများသုံးစွဲခြင်းမှာ အိပ်ငိုက်ခြင်း၊မူးဝေခြင်း၊ကြွက်တက်ခြင်း၊ဖောရောင်ခြင်း နဲ့ သွေးပေါင်ချိန်ကျခြင်းတို့လိုမျိုး ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေရှိတတ်ပြီး၊ဒီဆိုးကျိုးတွေဟာ လဲကျခြင်းကို တွန်းအားပေးနိုင်ပါတယ်။ ဆေးဝါးများရဲ့ဆိုးကျိုးများမှာ အရေးပါသောအာဟာရများစုပ်ယူခြင်းကိုအတားအဆီးဖြစ်စေနိုင်တာမျိုးပါဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်(အရသာခံနိုင်စွမ်းနဲ့အစာချေဖျက်ခြင်းကိုသက်ရောက်စေခြင်း)။ မိမိချစ်ခင်ရသောလူကြီးများကို ဆေးဝါးများရဲ့ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများခံစားနေရသလားလို့မေးပါ၊ ကုသမှုများအတွက်ဆေးဝါးများသုံးစွဲနေပါကလည်းထိရောက်မှုရှိစေဖို့ ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်သူများနှင့်တိုင်ပင်ဆွေးနွေးပါ။^{2, 3, 4}

ဆေးဝါးများဟာ အရသာခံစားမှုနှင့် အစားစားချင်စိတ်အပေါ်သက်ရောက်မှုရှိစေတဲ့အတွက် ပြည့်ဝမျှတသော စားသောက်မှုပုံစံရှိစေဖို့အရေးကြီးပါတယ်။စွမ်းအင်(energy)တိုးတက်စေဖို့အဓိကဖြစ်တဲ့ ဗီတာမင်ဟာ ဗီတာမင်B ဖြစ်ပြီး ဗီတာမင် A,Cနဲ့E တို့ကတော့ မျက်လုံးကျန်းမာရေးကောင်းစေမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဗီတာမင်တွေကို အနီရောင်ရှိသောအသား၊ငါး၊ကြက်သား၊ကြက်ဥ၊ချဉ်သောအသီးများ နဲ့ အစိမ်းရောင်အရွက်များမှာတွေ့ရတဲ့အတွက် ခက်ခက်ခဲခဲရှာဖွေစားသောက်စရာတော့မလိုပါဘူး။

စားသောက်မှုပမာဏအတွက်တော့ Healthy Plate Principle (ပန်းကန်တစ်ချပ်တွင် အသီးအနှံနှင့်အရွက် ၂ပုံ၁ပုံ၊ပရိုတိန်း ၄ပုံ၁ပုံ၊ အစေ့အဆန် ၄ပုံ၁ပုံ)အတိုင်းစားသုံးနိုင်ပါတယ်။⁷

လူကြီးများအနေနဲ့ စားသောက်မှုပုံစံတစ်ခုနဲ့ အသားကျအောင်စတင်စားသောက်နေချိန်မှာ အာဟာရဖြည့်စွက်စာများကလည်းအကူအညီပေးနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ- Ensure Gold ဟာ  ပြည့်ဝမျှတတဲ့ အာဟာရဓာတ်များပေးစွမ်းနိုင်ဖို့အတွက် သိပ္ပံနည်းကျထုတ်လုပ်ထားပြီး ဗီတာမင်နဲ့ သတ္တုဓာတ် ၂၈မျိုး(ကိုယ်ခံစွမ်းအားတိုးတက်စေသော ဗီတာမင် ၁၂ မျိုး^#အပါအဝင်)ပါဝင်ပါတယ်။ ⁶

Ensure Gold တစ်ခွက်မှာ ၂၆၂ ကယ်လိုရီပါဝင်ပြီး တစ်နေ့ ၂ ခွက်သောက်သုံးခြင်းဖြင့် ကျန်းမာရေးအခြေအနေနဲ့ ဘဝနေထိုင်မှုအရည်အသွေးကို ရက်၉၀လောက်မှာတင်တိုးတက်^**လာစေမှာဖြစ်ပါတယ်။

ခန္ဓာကိုယ်ဟန်ချက်ညီအောင်ထိန်းနိုင်မှုကျဆင်းလာခြင်း

အသက် ၄၀ အရွယ်ကျော်လာတဲ့အခါမှာလူကြီးများဟာ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကို ကြွက်သားပမာဏ ၈ ရာခိုင်နှုန်း^{^^}လောက်ဆုံးရှုံးပါတယ်။ထိုကဲ့သို့ ကြွက်သားဆုံးရှုံးမှု ဖြစ်စဉ်ကို sarcopenia လို့ခေါ်ပြီး ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု နည်းပါးခြင်းကြောင့်  ကြွက်သားဆုံးရှုံးမှုဟာပိုမိုများပြားနိုင်ပါတယ်။ ခွန်အားကျဆင်းခြင်း၊အရိုးအရွယ်အစားကျုံ့ခြင်း၊ ဟန်ချက်မထိန်းနိုင်ခြင်း၊ ချိန်ဆနိုင်မှုနည်းပါးခြင်း၊ ကြွက်သားနဲ့ အဆစ်များတောင့်တင်းခြင်းများဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အချို့လူကြီးများအနေနဲ့ လဲကျမှာကိုကြောက်တဲ့စိတ်ကြောင့်လှုပ်ရှားမှုမပြုလုပ်ခြင်းများလည်းရှိတတ်ပါတယ်။ ^{2, 3, 4} မိမိတို့ကြည့်ရှုပေးနေတဲ့လူကြီးများ လမ်းလျှောက်ရာမှာ နံရံများကိုအားပြုခြင်း၊ အထိုင်အထများတွင်အချိန်ယူနေခြင်းများတွေ့ရပါက အရည်အသွေးမြင့်ပရိုတင်းဓါတ်ပါဝင်သောကောင်းမွန်သည့်အာဟာရများကို စားသုံးခြင်းဖြင့် ကြွက်သားခွန်အားကို ထောက်ပံ့မှု ပေးနိုင်သည်။ ဒါအပြင် ဆေးပညာကျွမ်းကျင်သူထံသို့သွားရောက်စစ်ဆေးသင့်ပါတယ်။လူကြီးများအနေနဲ့ HMB(Hydroxymethylbutyrate) ဓာတ်ပိုမိုရရှိရန်လိုအပ်ပါတယ်၊ HMB ဟာ အသားများကို စားသုံးရာမှရရှိသော အမိုင်နိုအက်ဆစ်လူဆင်း (Leucine) ကိုချေဖျက်လာမှထွက်ပေါ်လာသောဓာတ်ဖြစ်ပြီး ကြွက်သားထိန်းသိမ်းဖို့အတွက်လုပ်ဆောင်ပေးပါတယ်။ HMB ကို Ensure Gold မှလည်းထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်။ Ensure Gold ဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံမှ ဆရာဝန်များထောက်ခံမှု နံပါတ်(၁) အာဟာရဖြည့်စွက်စာ^{^}ဖြစ်ပြီး HMB(လိုအပ်သောပမာဏကို အစားအစာမှလုံလောက်စွာရရှိရန်ခက်ခဲ) နဲ့ကြွက်သားခွန်အားတိုးတက်စေမယ့် အာဟာရများပါဝင်ပြီး ကြွက်သားခွန်အားကို ၈ ပတ်အတွင်းတိုးတက်^##စေမှာဖြစ်ပါတယ်။

လူကြီးများလဲကျခြင်းကိုဖြစ်ပေါ်စေတဲ့အကြောင်းအရာများကိုသိထားခြင်းက မိမိကြည့်ရှုပေးနေသူများ လဲကျမှုဖြစ်နိုင်ချေကိုလျော့ကျစေမှာဖြစ်ပါတယ်။ လဲကျခြင်းဟာ အကြောင်းအရာတစ်ခုထဲကြောင့်ဖြစ်ပေါ်ခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ များစွာသောအကြောင်းအရာများစုပေါင်းပြီးဖြစ်ပေါ်လာတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန်ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်ပြီး လူကြီးများကို အာဟာရ ပြည့်ဝမျှတတဲ့ စားသုံးမှုပုံစံရှိစေပါ။ ပုံမှန် (အလွန်မပြင်းထန်သော)လှုပ်ရှားမှုများလည်းလုပ်ဆောင်စေပါ။ အစားအစာများစားသောက်ခြင်းမှ ပရိုတိန်းကြွယ်ဝစွာရရှိဖို့ ခက်ခဲတဲ့လူကြီးများအတွက် Ensure ကို နံနက်စာဖြစ်စေ၊နေ့လည်စာ၊ညစာ ဒါမှမဟုတ် အဆာပြေဖြစ်စေ သောက်သုံးနိုင်ပါတယ်။ နို့အရသာကိုမကြိုက်သူများအတွက် အယ်မွန်အရသာနှင့် Ensure Gold အပင်အခြေခံပရိုတင်း ရှိပြီးတော့ ပဲပိစပ်၊ဆန် နဲ့ Quinoa မှထုတ်လုပ်ထားပါတယ်။ Ensure Gold နည်းတူ ကြွက်သားခွန်အားတိုးတက်စေတဲ့HMB၊ကိုယ်ခံအားတိုးတက်စေတဲ့ အာဟာရများပါဝင်တဲ့ Ensure Gold Plant Based ဟာ လူကြီးများအားထားနိုင်တဲ့ အလုံးစုံပါဝင်သောအာဟာရရင်းမြစ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။

Ensure နမူနာများရရှိနိုင်ဖို့အတွက် Ensure Myanmar ကိုဝင်ရောက်လေ့လာပြီး စာရင်းပေးသွင်းနိုင်ပါတယ်။

^{1, 6}

References:

1. https://www.cdc.gov/homeandrecreationalsafety/falls/adultfalls.html
2. https://www.agingcare.com/articles/falls-in-elderly-people-133953.htm
3. https://www.healthxchange.sg/seniors/ageing-concerns/fall-prevention-elderly
4. https://www.ncoa.org/healthy-aging/falls-prevention/preventing-falls-tips-for-older-adults-and-caregivers/6-steps-to-protect-your-older-loved-one-from-a-fall/
5. https://www.eatwellnutrition.com.au/preventing-malnutrition/falls-prevention-and-nutrition
6. https://www.ensuremyanmar.com/eng/ensure-powder/
7. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/healthy-eating-plate/

**Olveira – 2016

^IQVIA, using the ProVoice Survey, fielded 14,459 physicians from January 1, 2021 to December 31, 2021.

^^Flakoll et al. Nutrition. 2004.

##Berton et al. PLoS One. 2015.

#Ensure Gold contains protein, Vitamin A, B6, B12, C, D, E, Folate and selenium, copper, zinc and iron, that help support the normal function of the immune system.

~Ensure provides all-in-one nutrition and contains nutrients and ingredients to support muscle, bone, heart, immune and digestive tract health.

Additional Readings:

1. https://www.ensuremyanmar.com/ensure-careline/